Zamek w Rabsztynie, położony na malowniczym Wzgórzu Rabsztyńskim w pobliżu Olkusza, jest jednym z najbardziej fascynujących zabytków regionu. Jego historia sięga końca XIII wieku, kiedy to wzniesiono tu drewnianą warownię, która w XIV wieku, za panowania Kazimierza Wielkiego, została przekształcona w solidną, kamienną twierdzę. Zamek pełnił ważną rolę strategiczną, chroniąc szlak handlowy prowadzący z Krakowa do Wrocławia i będąc kluczowym punktem obronnym na granicy z Czechami.
Nazwa „Rabsztyn” pochodzi od niemieckiego słowa „Rabenstein”, co oznacza „Krukowa Skała” lub „Skała Kruków”. Według legendy, pierwszymi właścicielami zamku byli rycerze z rodu Toporczyków z Morawicy, którzy uważali kruki za symbol ochrony i straży. Z czasem niemiecka nazwa „Rabenstein” została spolszczona do „Rabsztyn”, która przetrwała do dziś.
W XVII wieku zamek został poważnie uszkodzony przez Szwedów podczas potopu szwedzkiego. Choć próbowano go później odbudować, wysiłki te nie przyniosły pełnego sukcesu. Na początku XVIII wieku u podnóża zamku wzniesiono dwór starościński i folwark, ale sam zamek popadał w ruinę. W połowie XIX wieku miejscowa ludność zaczęła rozbierać zamkowe mury na budulec, a w 1901 roku poszukiwacze skarbów wysadzili w powietrze wieżę.
Od 2000 roku Stowarzyszenie Zamek Rabsztyn, we współpracy z Urzędem Miasta i Gminy Olkusz, prowadzi intensywne prace rekonstrukcyjne i rewitalizacyjne. Dzięki tym staraniom odbudowano mury, mosty, bramę wjazdową oraz częściowo zamek górny i wieżę. Prowadzone są również badania archeologiczne, które pozwalają na odkrywanie nowych faktów dotyczących historii zamku.
Zamek w Rabsztynie stał się miejscem licznych wydarzeń kulturalnych, w tym turniejów rycerskich oraz święta Jury Krakowsko-Częstochowskiej, znanego jako Juromania. Działa tu także Bractwo Rycerskie „Kruk”, założone w 2003 roku. Dla turystów przygotowano szereg udogodnień, takich jak miejsca parkingowe dla osób niepełnosprawnych oraz możliwość zwiedzania z przewodnikiem.
Obiekt jest otwarty dla zwiedzających przez cały rok, a w piwnicach pałacu, które przez wieki były zasypane, otworzono kawiarnię.
Zamek był integralną częścią tzw. Orlich Gniazd.
